Urok minionej epoki ukryty w zabytkach

Zabytkowe nieruchomości cieszą się zainteresowaniem wielu inwestorów. Posiadanie historycznego dworku lub pałacyku to marzenie niejednego z nas. Co więcej takie nieruchomości oferowane są często w bardzo korzystnych cenach, a państwo kusi dofinansowaniami na ich renowację. Nic więc dziwnego, że znajduje się tylu chętnych na ich zakup

 Niestety zabytki to nie tylko fantastyczny klimat minionych czasów oraz szansa na rozkręcenie dochodowego biznesu. Posiadanie takiej nieruchomości może przysporzyć nam również wielu kłopotów. Właśnie dlatego do ich zakupu powinniśmy podchodzić bardzo rozważnie. Przede wszystkim należy liczyć się z faktem, że zabytkową nieruchomością nie dysponujemy samodzielnie. Wszelkie prace konserwatorskie musimy uzgadniać z wojewódzkim konserwatorem zabytków. Również rodzaj wykorzystywanych materiałów nie jest dowolny. Przyczynia się to do generowania kosztów, które okazują się znacznie wyższe niż w przypadku zwykłych nieruchomości.

Nie każdy stary budynek to zabytek

Zgodnie z Ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, zabytkiem jest: rzecz ruchoma, nieruchomość lub zadrzewienie, które powstało na skutek działalności człowieka. Obiekt musi mieć wysoką wartość historyczną, kulturową i artystyczną. Należy jednak pamiętać, że nie każda stara nieruchomość jest objęta nadzorem wojewódzkiego konserwatora zabytków. Objęcie nadzorem następuje dopiero, gdy zostanie ona wpisana do rejestru zabytków. Nie ma przy tym znaczenia, w jakim stanie jest budynek. Może on zostać objęty ochroną nawet jeśli jest w bardzo złym stanie technicznym.

Obowiązki właściciela zabytku

Posiadanie nieruchomości, która została wpisana do rejestru zabytków nakłada na nas liczne obowiązki. Głównym z nich jest uzyskanie pozwolenia na prowadzenie wszelkiego rodzaju prac budowlanych. Wykonanie, przebudowy, rozbudowy, rozbiórki a nawet remontu bez uzyskania zgody od wojewódzkiego konserwatora zabytków uznawane jest za samowolę budowlaną. Karą za nielegalne prowadzenie robót może być: nakaz przywrócenia zabytku do stanu poprzedniego, grzywna, a w skrajnych przypadkach – nawet więzienie. Właściciel powinien przyłożyć również wszelkich starań, aby nieruchomość nie uległa zniszczeniu. Pojawienie się zagrożenia, w wyniku którego budynek mógłby ulec dewastacji powinno być niezwłocznie zgłoszone Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków. Ponadto właściciel musi posiadać dokumentację dotyczącą stanu zabytku, prowadzonych w nim robót budowlanych oraz prac konserwatorskich. Ma on również obowiązek promować zabytek oraz upowszechniać wiedzę na jego temat.

Adaptacja zabytku na własne potrzeby

Renowacja nieruchomości zabytkowych odbywa się zupełnie inaczej niż w przypadku nieruchomości nieobjętych ochroną. Musimy mieć tutaj na uwadze, że nawet w przypadku remontu niezbędne jest udokumentowane pozwolenie na prowadzenie prac. Konserwator zabytków najczęściej wymaga, aby do jego wykonania wykorzystane zostały te same materiały budowlane, których użyto pierwotnie, chociaż zdarzają się odstępstwa. Trzeba liczyć się jednak z tym, że w zabytkowym dworku nie wstawimy raczej plastikowych okien. Jeśli budynek miał np. miedziany dach, do jego wymiany będziemy musieli użyć tego samego materiału. Może to okazać się nie lada wyzwaniem. Każdorazowe uzyskanie niezbędnych pozwoleń sprawia, że zacznie wydłuża się czas realizacji inwestycji. Jeśli prace nie zostaną wykonane zgodnie ze wskazaniami zawartymi w pozwoleniu, wojewódzki konserwator zabytków może zażądać przywrócenia nieruchomości do jej poprzedniego stanu. Nie tylko właściciele budynków wpisanych do rejestru zabytków są zobowiązani do współpracy z konserwatorem. Również osoby posiadające mieszkania np. w zabytkowych kamienicach muszą pamiętać o niezbędnych pozwoleniach. Zanim więc zdecydujemy się na remont swojego mieszkania, warto jest upewnić się czy budynek, w którym się ono znajduje nie jest objęty ochroną konserwatorską.

Dofinansowania

Odrestaurowanie zabytku zwłaszcza takiego, który jest w złym stanie technicznym generuje duże koszty. Na szczęście istnieje wiele możliwości zdobycia środków pieniężnych z budżetu państwa przeznaczonych specjalnie na te cele. Aby uzyskać informacje, jakie są aktualne dofinansowania na remont zabytkowych nieruchomości, najlepiej jest udać się do urzędu Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Dotacje przekazywane są również przez takie jednostki jak: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, gminy oraz powiaty. W Urzędach Marszałkowskich przyznawane są z kolei dotacje z Unii Europejskiej, przeznaczone na prace restauratorskie, konserwatorskie oraz roboty budowlane przy zabytkach.

Posiadanie zabytkowych nieruchomości staje się w ostatnich latach coraz bardziej modne. Bycie właścicielem obiektu liczącego setki lat jest uważane za swego rodzaju prestiż. Równolegle jest to jednak również duża odpowiedzialność. Posiadanie takiej nieruchomości wymaga dużej wiedzy, zaangażowania oraz środków finansowych. Dlatego warto jest jeszcze przed dokonaniem zakupu zasięgnąć fachowej porady u specjalisty, który oszacuje, jaki będzie orientacyjny koszt jej remontu.

Karolina Pełka